---

تصویری زیبا از سحابی جمجمه

ستاره‌شناسان با استفاده از تلسکوپ VLT متعلق به آژانس فضایی اروپا، تصویری زیبا از سحابی سیاره‌‌نمای جمجمه تهیه کرده‌اند. این سحابی به نام‌های «NGC 246»‌ و «Caldwell 56» نیز شناخته می‌شود و در فاصله‌ی ۱،۶۷۱ سال نوری از زمین در صورت فلکی نهنگ قرار دارد.

سحابی جمجمه زمانی شکل گرفته که یک ستاره‌ی مشابه خورشید، لایه‌های بیرونی خود را در سنین پیری پس زده و هسته‌ی عریان آن به جای مانده است. هسته‌ی این ستاره به عنوان یک کوتوله‌ی سفید به‌نام «HIP 3678» در کنار ستاره‌ی دیگری در مرکز سحابی جمجمه باقی مانده است.

هر چند سحابی جمجمه قرن‌ها است که شناسایی شده است، ولی ستاره‌شناسان در سال 2014 دریافتند که HIP 3678‌ و ستاره‌ی همزاد آن، با همکاری یکدیگر ستاره‌ی سوم موجود در این سحابی را مخفی کرده‌اند. در تصویری که توسط VLT تهیه شده، ستاره‌ی سوم قابل مشاهده نیست؛ ولی این ستاره‌ در واقع کوتوله‌ی قرمزی است که در فاصله‌ی 500 برابری فاصله‌ی زمین از خورشید نسبت به HIP 3678 قرار گرفته است.

ستاره‌های کوتوله‌ی سفید و قرمز، به عنوان یک جفت به دور یکدیگر می‌چرخند و ستاره‌ی سوم در فاصله‌ی 1،900 برابر فاصله‌ی زمین از خورشید به دور این دو کوتوله دوران می‌کند. این سه ستاره با یکدیگر سحابی جمجمه را شکل داده‌اند. سحابی جمجمه اولین سحابی سیاره‌نمای شناخته شده است که سه ستاره در مرکز آن قرار دارند.

در تصویری که VLT تهیه کرده است، عمداً فقط نورهای متصاعد شده در بازه‌ی باریکی از طول موج‌ها برداشته شده است که این نورها مرتبط با گازهای اکسیژن و هیدروژن هستند.
رصد نورهای متصاعد شده از عناصر خاص کمک می‌کند تا ستاره‌شناسان اطلاعات زیادی در مورد ترکیبات شیمیایی و ساختار اجرام آسمانی کشف کنند. در این تصویر از سحابی جمجمه، مشخص است که در چه نواحی از سحابی غلظت هیدروژن بالا است و به رنگ قرمز نشان داده شده است و در چه نواحی غلظت اکسیژن زیاد است که به رنگ آبی نمایش داده شده است.

 

منبع: مجله ایلیاد