258487 چهره اصلاح‌طلب: برداشته‌شدن تحریم‌ها بسیار مهم‌تر از صرفا فروش نفت است تحلیلگر مسائل سیاسی گفت: تصور می‌کنند دولتمردان که وضعیت مطلوب است و ما می‌توانیم نفت‌مان را بفروشیم اما برداشته‌شدن تحریم‌ها بسیار مهم‌تر از صرفا فروش نفت است. <p><span style="font-size: 12px">مذاکرات برای احیای برجام که درست یک سال پیش در همین روزها میان ایران و 1+4 و امریکا در وین اتریش آغاز شده &zwnj;بود، به نظر می&zwnj;رسد که از اسفندماه سال گذشته دچار توقف کامل شده است.<br /><br />مذاکرات برای احیای برجام که درست یک سال پیش در همین روزها میان ایران و 1+4 و امریکا در وین اتریش آغاز شده &zwnj;بود، به نظر می&zwnj;رسد که از اسفندماه سال گذشته دچار توقف کامل شده است. در شرایطی که دیپلمات&zwnj;های همه طرف&zwnj;های مذاکره می&zwnj;گویند که مسائل اختلافی بسیار کمی باقی مانده است، اما مذاکره&zwnj;کنندگان 7 کشور از اسفندماه گذشته که وین را ترک کردند، دیگر پای میز مذاکره باز نگشته&zwnj;اند.<br />&nbsp;<br />برای بررسی این موضوع که تا چه اندازه می&zwnj;توان به شکسته شدن این بن&zwnj;بست امیدوار بود و اثر طولانی شدن توقف مذاکرات بر کشور چیست، با احمد شیرزاد، تحلیلگر مسائل سیاسی گفت&zwnj;وگو کردیم. در ادامه متن کامل این گفت&zwnj;وگو را مطالعه &nbsp;می&zwnj;کنید.<br /><br /><b>&nbsp; *دیپلمات&zwnj;های ایرانی و دیگر طرف&zwnj;های برجام ماه&zwnj;هاست که می&zwnj;گویند به توافق خیلی نزدیک شده&zwnj;اند، مسائل باقی&zwnj;مانده بسیار کم است و چیز زیادی به پایان مذاکرات باقی نمانده است. اما این ادعاها چند ماه است که در حال تکرار شدن هستند. فکر می&zwnj;کنید تا چه اندازه این ادعا صحت داشته&zwnj; باشد که مسائل باقی&zwnj;مانده کم و رسیدن به توافق نزدیک است؟</b><br /><br /><br />تکرار این حرف&zwnj;ها و نرسیدن به نتیجه برای ما هم تعجب&zwnj;آور است یا پیش&zwnj;بینی&zwnj;های قبلی به ویژه از سوی آقای امیرعبداللهیان، وزیر خارجه کشور حساب&zwnj;شده &zwnj;نبودند یا اینکه یک جایی از کار را به خوبی نمی&zwnj;توانند مدیریت کنند و به پیش ببرند. اگر حرف&zwnj;های قبلی آقای امیرعبداللهیان و سایر افرادی که در تیم مذاکره&zwnj;کننده هستند را بپذیریم، علی&zwnj;القاعده باید مشکلات کوچک باقی&zwnj;مانده را حل و بر سر آنها توافق کرد. نکته اساسی این است که نمی&zwnj;توانیم در یک توافق سیاسی تمام خواسته&zwnj;های خودمان را محقق کنیم. این اصل را باید بپذیریم. نکته دیگر این است که با توجه به شرایط، باید ببینیم چقدر امکان چانه&zwnj;زنی داریم و چقدر می&zwnj;توانیم خواسته&zwnj;های خود را جلو ببریم. ظاهرا مساله اوکراین شرایط جدیدی را به وجود آورد و خیلی&zwnj;ها در داخل کشور و در سطح جهانی امیدوار بودند که در این شرایط جدید خیلی سریع توافق احیای برجام به نتیجه برسد. اما الان جنگ اوکراین یک حالت فرسایشی پیدا کرده و ممکن است که مدت مدیدی بدون اینکه تکلیف مشخص شود، به همین شکل ادامه پیدا کند. به همین دلیل من فکر می&zwnj;کنم که باید محاسبه مجددی توسط تیم مذاکره&zwnj;کننده صورت بگیرد و با توجه به شرایط بالاخره سعی کنند که به توافقی برسند. به نظرم می&zwnj;آید گاهی صحبت&zwnj;هایی که از سوی دیپلمات&zwnj;های ایرانی شنیده می&zwnj;شود، برای مثال صحبت&zwnj;هایی که سخنگوی وزارت خارجه بیان می&zwnj;کند و می&zwnj;گوید همه&zwnj;چیز منتظر تصمیم سیاسی امریکاست، معنای دیگرش این است که ما شرط یا خواسته&zwnj;ای را مطرح کرده&zwnj;ایم که به طرف مقابل می&zwnj;گوییم اگر این شرط را بپذیرید به توافق می&zwnj;رسیم، در این شرایط طرف مقابل شرط متقابلی می&zwnj;گذارد یا خواسته&zwnj; دیگری را مطرح می&zwnj;کند و می&zwnj;گوید اگر شما بپذیرید ما آماده توافقیم. آنها هم دقیقا مشابه همین صحبت&zwnj;ها را بیان می&zwnj;کنند و می&zwnj;گویند که همه&zwnj;چیز منتظر تصمیم سیاسی در تهران است.<br /><br /><b>&nbsp; &nbsp;*یعنی می&zwnj;فرمایید که این شرط&zwnj;گذاری&zwnj;ها دو&zwnj;جانبه و متقابل است و هر قدر که ایران ادامه بدهد، طرف امریکایی هم ادامه می&zwnj;دهد؟</b><br /><br />دقیقا همین گونه است. درست مانند دو نفری که روبه&zwnj;روی یکدیگر درآمده&zwnj;اند و اولی به دومی می&zwnj;گوید برود کنار و دومی به اولی می&zwnj;گوید که برو کنار. نهایتا هر دو طرف باید کمی راه را باز کنند تا طرف مقابل رد شود. الان در چنین وضعیتی گیر کرده&zwnj;ایم و متاسفانه کار جلو نرفته است.<br /><br />البته نباید همه&zwnj;چیز را یک&zwnj;طرفه نگاه کرد. اگر از سمت طرف مقابل هم اراده قوی وجود داشت، همه&zwnj;چیز حل می&zwnj;شد. شرایط جاری نشان می&zwnj;دهد که در طرف مقابل هم یک حالت بلاتکلیفی وجود دارد. همه کاسه کوزه&zwnj;ها را نباید این طرف شکست. در سمت مقابل هم از یک سو خیلی تمایل دارند که این توافق به انجام برسد، اما اراده کافی برای نشان دادن انعطاف&zwnj;های لازم ندارند. ما باید هم از نمایندگان سیاسی و تصمیم&zwnj;گیرندگان سیاسی خودمان انتظار داشته &zwnj;باشیم که انعطاف داشته&zwnj; باشند، هم واقعا باید بپذیریم که طرف مقابل هم قصد دارد خواسته&zwnj;هایی را تحمیل کند و با شرایط تحمیلی، پیشبرد کار مشکل می&zwnj;شود.<br /><br /><b>&nbsp; &nbsp;*حتی پیش از آغاز دور جدید مذاکرات در فروردین&zwnj;ماه سال 1400 دولت امریکا تحت ریاست&zwnj;جمهوری جو بایدن، مستمرا این ادعا را مطرح می&zwnj;کرد که ممکن است وضعیت به جایی برسد که اساسا احیای برجام برای امریکا معنا یا دستاوردی نداشته &zwnj;باشد. فکر می&zwnj;کنید آیا در حال نزدیک شدن به آن نقطه هستیم و آیا تصور می&zwnj;کنید روزی را ببینیم که امریکایی&zwnj;ها بگویند دیگر برجام برای ما فایده&zwnj;ای ندارد؟</b><br /><br />خیر، به نظر من اینها بیشتر صحبت&zwnj;های تبلیغاتی است. به هر حال حصول توافق با ایران از جنبه&zwnj;های مختلف اهمیت دارد. اینکه مثلا امریکایی&zwnj;ها به اینجا برسند که بگویند آب که از سر گذشت چه یک نی چه صد نی، من تصور نمی&zwnj;کنم که در مسائل سیاسی اساسا مدخلیتی داشته &zwnj;باشد. به هر حال همواره در هر شرایطی، چه مساله هسته&zwnj;ای در ایران مطرح باشد و چه نباشد ایران کشور مهمی در منطقه است و برای امریکایی&zwnj;ها داشتن رابطه قابل پیش&zwnj;بینی با ایران مهم است و حصول توافق اهمیت دارد. هیچ&zwnj;گاه آنها به ناامیدی مطلق نمی&zwnj;رسند و ما هم نباید برسیم، ما هم نباید تصور کنیم که رابطه ما با امریکایی&zwnj;ها تا ابد باید همین شکل باشد و هیچ&zwnj;گاه نباید روی صلح و سازش با آنها را ببینیم. این تصورات غیرمنطقی است و منجر به تابوهایی می&zwnj;شود که خیلی مضر است، مانند تابویی که در امریکا نسبت به کوبا وجود دارد. وجود چنین تابوهایی بسیار مضر است. نه ما باید اجازه دهیم رابطه با امریکا تبدیل به یک تابوی دست&zwnj;نیافتنی شود و نه باید اجازه دهیم که وضعیت ما در امریکا به یک تابو یا یک کشور همیشه خصم شود.<br /><br /><b>&nbsp; &nbsp;*برای طرف ایرانی چطور؟ فکر می&zwnj;کنید تطویل مذاکرات چه تاثیری بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در ایران داشته &zwnj;باشد؟</b><br /><br />شاید عاملی که باعث شده است مقام&zwnj;های کشورمان کند حرکت کنند و عکس&zwnj;العمل زیادی در مورد مسائل مرتبط با برجام از خود نشان ندهند، اندکی بهبود در مسائل اقتصادی، به&zwnj;خصوص مساله فروش نفت است. همان&zwnj;طورکه همه می&zwnj;دانیم چینی&zwnj;ها تحریم را تا اندازه زیادی کنار زده&zwnj;اند و نفت ما را به وفور خریداری می&zwnj;کنند و یکسری خریدارهای دیگر هم اضافه شده&zwnj;اند. این واقعیت تا اندازه&zwnj;ای مسوولان دولتی را خوشحال کرده است، به&zwnj;طوری&zwnj;که آقای وزیر نفت باد به غبغب می&zwnj;اندازد که این کارها را ما کرده&zwnj;ایم، در حالی که این مسائل مشخصا نتیجه تحولات سیاسی در نتیجه مذاکرات و تغییر دولت در امریکاست. چه کسی است که مساله به این سادگی را نفهمد؟ فکر کردید آقای روحانی دلش نمی&zwnj;خواست نفت بفروشد؟ همه می&zwnj;دانیم که درآمد نفت در اقتصاد ایران تا چه اندازه مهم است. اینکه وزیر نفت و اعوان و انصارش با همکاری صدا و سیما در بوق و کرنا کنند که فروش نفت به&zwnj;رغم وجود تحریم&zwnj;ها نتیجه مدیریت ماست، حرف بسیار کودکانه و نابخردانه&zwnj;ای است و نتیجه تحولات سیاسی است.<br /><br />این تحولات در حوزه فروش نفت خام اندکی انگیزه&zwnj;ها را کند کرده است. تصور می&zwnj;کنند دولتمردان که وضعیت مطلوب است و ما می&zwnj;توانیم نفت&zwnj;مان را بفروشیم. اما برداشته&zwnj;شدن تحریم&zwnj;ها بسیار مهم&zwnj;تر از صرفا فروش نفت است. مساله مبادلات بانکی، مساله به رسمیت شناخته شدن در نظام اقتصاد جهانی و بسیاری از مسائل و مشکلات&zwnj;مان درگیر تحریم&zwnj;هاست. به صرف اینکه بر اثر شرایط خاص در یک دوره زمانی تعدادی بشکه نفت خام بیشتر فروخته&zwnj;ایم نباید تصور کنیم دیگر تمام است و هر قدر هم مذاکرات کش پیدا کرد ایرادی ندارد. ما داریم فرصت&zwnj;ها را از دست می&zwnj;دهیم. در این شرایط فعلی، به&zwnj;خصوص بعد از جنگ اوکراین، فرصت&zwnj;های بسیار زیادی برای توسعه و پیشرفت و دستیابی به مزیت&zwnj;های تجاری است که در حال از دست دادن آنها هستیم.<br /><br /><b>&nbsp;* &nbsp;در همین زمینه در دولت سیزدهم ما مرتبا شاهد تکرار ادعاهایی هستیم از جمله اینکه اقتصاد کشور دیگر به برجام گره نخورده است یا اینکه فروش نفت به میزان دوران پیش از احیای تحریم&zwnj;ها رسیده است. فکر می&zwnj;کنید این ادعاها چقدر صحت داشته&zwnj; باشد؟</b><br /><br />در اینکه فروش نفت افزایش داشته است، تردیدی نیست، اما فکر نمی&zwnj;کنم که به قبل از تحریم&zwnj;ها رسیده است. پاسخ این سوال با تحلیل سیاسی امکان&zwnj;پذیر نیست بلکه نیازمند آمار دقیق و قابل راستی&zwnj;آزمایی است. تا جایی که به یاد دارم ما با تولید نزدیک به 4 میلیون و خرده&zwnj;ای نفت خام، بیش از 2 میلیون و 700 هزار بشکه در روز صادرات نفت داشتیم. فکر می&zwnj;کنم که خیلی با آن رقم فاصله داشتیم. هنوز اروپایی&zwnj;ها و ژاپن و کره جنوبی از ما نفت نمی&zwnj;خرند، ممکن است که بحران اوکراین باعث شود که شرایط کمی بهبود پیدا کند، اما همه اینها منوط به این است که مذاکرات به نتیجه برسد. به هر حال وضعیت فروش نفت از گذشته نزدیک بسیار بهتر شده است، چرا که فروش نفت ایران چیزی نزدیک به صفر بود. مشکلات اقتصادی ما محدود به صادرات نفت خام نیست، ما مشکلات بسیار بزرگ&zwnj;تری با دنیای خارج داریم.<br /><br /><b>&nbsp; &nbsp;*به تازگی خبرهایی در مورد مخالفت جریان&zwnj;هایی که در گذشته مسوولیت مذاکرات را بر عهده داشته&zwnj;اند، به ویژه جریان&zwnj;های نزدیک به سعید جلیلی، دبیر پیشین شورای امنیت ملی با روند مذاکرات فعلی منتشر شده است. در میان نمایندگان اصولگرای مجلس که قاعدتا همراستا با دولت و تیم مذاکره&zwnj;کننده هستند، زمزمه&zwnj;هایی در مورد رعایت نشدن خطوط قرمز و نگرفتن تضمین از امریکا مطرح شده است. فکر می&zwnj;کنید دلیل این انتقادها چه باشد و چه تاثیری بر طولانی&zwnj;تر شدن مذاکرات داشته &zwnj;باشد؟</b><br /><br />کاملا قابل پیش&zwnj;بینی است که در جناح راست و در میان اصولگرایان، هر نوع توافقی با مخالفت عده&zwnj;ای روبه&zwnj;رو شود. کسانی هستند که به لحاظ اقتصادی هر نوع توافقی را به ضرر خودشان می&zwnj;دانند، اینها از تحریم ارتزاق می&zwnj;کنند و زنده به تحریم هستند. کسانی هم هستند که موجودیت سیاسی و فرهنگی&zwnj;شان را مدیون تحریم هستند؛ برای این عده اگر روابط ایران و امریکا نمی&zwnj;گویم دوستانه، حتی اگر عادی شود عده&zwnj;ای به لحاظ فرهنگی هلاک می&zwnj;شوند و دیگر حرفی برای زدن ندارند. اینها خصومت امریکا را تبدیل به ایدئولوژی کرده&zwnj;اند و مساله&zwnj;شان فکری و فرهنگی است. تردیدی نیست که میان هر دو کشوری می&zwnj;تواند در دوره&zwnj;ای از تاریخ تخاصم و دشمنی وجود داشته &zwnj;باشد. در تمام دنیا چنین اتفاقاتی می&zwnj;افتد. اما اینکه این تخاصم&zwnj;های سیاسی تبدیل به ایدئولوژی شود، یک نوع ساده&zwnj;انگاری و تقلیل&zwnj;گرایی است. مسلم است کسانی به ویژه در عرصه مطبوعات اصولگرا وجود دارند که از خصومت با امریکا برای خودشان ایدئولوژی ساخته&zwnj;اند، به نظر می&zwnj;رسد که ایدئولوژی این افراد هیچ محتوای دیگری جز خصومت با امریکا ندارد. من منکر این نیستم که امریکایی&zwnj;ها در طول چهل سال گذشته و به ویژه در دوره اخیر در دوران ریاست&zwnj;جمهوری دونالد ترامپ، رفتار بسیار خصمانه&zwnj;ای با ما داشتند، من هیچ ابایی ندارم که دولت ترامپ را دولت خصم علیه ایران تلقی کنم، اینها واقعا با ایرانی&zwnj;ها دشمنی کردند. ولی اینکه ما کلا جامعه امریکا و نظام سیاسی امریکا را تا ابد دشمن خودمان حساب کنیم، نوعی برخورد ایدئولوژیک است و کسانی هستند که با چنین ایدئولوژی&zwnj;ای زنده&zwnj;اند. یعنی اگر ما به سمت روابط عادی و نه دوستانه با امریکا برویم، اینها حیات فکری و فرهنگی&zwnj;شان دچار مخاطره می&zwnj;شود. بعضی از این دوستان در جناح اصولگرا به این طبقه تعلق دارند و افرادی که رو در روی هرگونه توافق ایستادگی می&zwnj;کنند، یا منافع اقتصادی یا منافع فکری و فرهنگی&zwnj;شان به خطر می&zwnj;افتد و در نتیجه چه با مذاکرات ظریف و چه با مذاکرات امیرعبداللهیان مخالفت می&zwnj;کنند. راضی شدن یا راضی نشدن این دسته افراد، مساله کشور نیست، حرف&zwnj;شان را می&zwnj;زنند و آزاد هم هستند که حرف بزنند. مهم تصمیم&zwnj;گیران اصلی کشور است که باید ببینند آیا منافع مردم ایران در این است که ما تا ابد یک خصومت کورکورانه را با نظام سیاسی امریکا ادامه دهیم یا به جایی برسیم که بتوانیم به آتش&zwnj;بس یا آرامشی برسیم که زندگی&zwnj;مان را ادامه دهیم.<br /><br /><b>&nbsp; * برخی رسانه&zwnj;های خارجی ادعا کرده&zwnj;اند که ایران و امریکا آمادگی رسیدن به توافق&zwnj;هایی فراتر از برجام دارند یا توافقی جایگزین دارند. فکر می&zwnj;کنید با توجه به جمیع شرایط موجود آیا این آمادگی وجود دارد یا نه؟</b><br /><br />به نظر من این تحلیل خیلی دور از ذهن نیست. این جمله دایما تکرار می&zwnj;شود که عالم سیاست عالم دشمنی&zwnj;ها و دوستی&zwnj;های ابدی نیست. ما الان با امریکایی&zwnj;ها بر سر مساله هسته&zwnj;ای اختلافات بسیار جدی داریم که به نظر می&zwnj;رسد بخش بزرگی از این اختلافات قابل حل است. اما مشکلات ما با امریکایی&zwnj;ها به اینجا محدود نمی&zwnj;شود و ما در مورد مسائل دیگر هم در منطقه با آنها مشکل داریم. برخی مسائل موجود در مدت اخیر در حال نزدیک شدن به آرامش است. مثلا جنگ یمن با یک آتش&zwnj;بس موقت متوقف شده است. مساله سوریه هم به نوعی تخفیف پیدا کرده است و آرامشی نسبی در منطقه وجود دارد. در این آرامش نسبی، طبیعتا حضور سیاسی و امنیتی ایران در منطقه می&zwnj;تواند شکل جدیدی به خودش بگیرد، معنی حرف من این نیست که ایران باید در داخل مرزهای خودش محدود شود و پایش را از مرزهای خودش بیرون نگذارد، اما می&zwnj;تواند شکل فعالیتش را در منطقه تغییر دهد و به نوعی رفتار کند که هم منافعش تامین شود، هم حساسیت&zwnj;های ایران توسط قدرت&zwnj;ها به رسمیت شناخته &zwnj;شود و هم اینکه مجبور نباشد در بحران&zwnj;های منطقه&zwnj;ای درگیر شود. این مساله آخر مهم است، به نظر من هدفی که مسوولان سیاسی کشور دنبال می&zwnj;کنند باید از درگیر شدن از هر مساله کوچک و بزرگ در منطقه اجتناب کنیم، اما طوری رفتار کنیم که حضور موثرمان در منطقه به رسمیت شناخته شود و بتوانیم با این حضور در منطقه از منافع خودمان دفاع کنیم. در این مورد با توجه به اینکه سیاست کلی امریکا این است که یک مقدار دست و پای خودشان را از مسائل منطقه ما جمع کنند، به نظر می&zwnj;رسد که می&zwnj;شود در حیطه&zwnj;های فرابرجامی هم با امریکا به توافق منطقه&zwnj;ای رسید. بخش دیگری از توافق&zwnj;هایی که می&zwnj;توان با امریکا کرد در مورد سرمایه&zwnj;گذاری&zwnj;ها و منافع اقتصادی در داخل ایران و حضور بیشتر امریکایی&zwnj;ها در عرصه اقتصاد ایران است. البته من فکر می&zwnj;کنم با دولتی که اکنون در ایران روی کار است این مساله اندکی دور از ذهن است، چون اینها می&zwnj;ترسند و دولت آقای رییسی شهامت طرح چنین مسائلی را ندارد. یکی از دلایلش همان اقلیت&zwnj;های سیاسی در جریان اصولگرا هستند که با امریکا مشکل ایدئولوژیک دارند. اصولگراها از این اقلیت تندروی به اصطلاح ضدامپریالیست درون جبهه اصولگرا حساب می&zwnj;برند و وحشت دارند و بعید است برای چنین توافقی پا جلو بگذارند.<br /><br />حقیقت این است که ما نمی&zwnj;توانیم توسعه اقتصاد کشورمان را صرفا با روس&zwnj;ها و چینی&zwnj;ها پیش ببریم. روس&zwnj;ها که الان خودشان را در وضعیت فلاکت&zwnj;باری درگیر کرده&zwnj;اند و بعید است که ظرف یک دهه آینده بالندگی داشته &zwnj;باشند. صرف&zwnj;نظر از روسیه، تا حد زیادی چین مطرح است که به&zwnj;خصوص با امضای سند جامع راهبردی همکاری&zwnj;های بلندمدت موضوعیت بیشتری یافته است. اما ما نمی&zwnj;توانیم تمام اقتصاد خودمان را به چین گره بزنیم، ما نیاز به همکاری با اروپایی&zwnj;ها داریم، نیاز به همکاری با متحدان غرب در شرق و جنوب آسیا داریم و نیاز به همکاری با همه کشورهای جهان، حتی امریکایی&zwnj;ها داریم. باید بتوانیم همه را به صورت متوازنی در اقتصاد کشور درگیر کنیم. اینکه سهم بعضی اقتصادهای بزرگ جهان را در اقتصاد کشور به صفر برسانیم، خلاف یک سیاست امنیتی درازمدت برای کشور است. قطعا اگر در دوران اوباما موفق شده &zwnj;بودیم سهمی از اقتصادی و تجارت کشور را به امریکا اختصاص دهیم، مثلا قرارداد بویینگ را پیش برده &zwnj;بودیم و 50 هواپیمای بویینگ در ناوگان هوایی کشورمان درگیر شده &zwnj;بودند، آن وقت مسلما رابطه ایران و امریکا طرفدارانی در جامعه امریکا پیدا می&zwnj;کرد و لابی&zwnj;هایی آنجا داشتیم که باعث می&zwnj;شد آقای ترامپ به این راحتی روی برجام خط نکشد. اینکه روابط تجاری و اقتصادی و فرهنگی ما به صفر برسد، دست امریکا را باز می&zwnj;گذارد که هرگاه بخواهد بتواند به اشکال مختلف به منافع ما تجاوز بکند. اصولگرایان تندرو این حرف&zwnj;ها را به عنوان سازشکاری یا وادادگی تلقی می&zwnj;کنند، در عوض همین حرف&zwnj;ها را در مورد روسیه و چین کاملا منطقی و متعادل می&zwnj;دانند. نه واقعا روس&zwnj;ها مسلمان&zwnj;تر از امریکایی&zwnj;ها هستند و نه سابقه روابط&zwnj;شان با ایران نسبت به امریکایی&zwnj;ها دوستانه&zwnj;تر است.<br /><br />عقل و تدبیر ایجاب می&zwnj;کند که همه را در منافعی که در ایران هست شریک کنیم و از قبل این شراکت بتوانیم برای خودمان در آن کشورها منافعی را تامین بکنیم. چرا ما نباید یک لابی فعال در امریکا داشته&zwnj; باشیم؟ این برای ما جای تاسف است. وقتی یک طرح یا لایحه ضدایرانی در کنگره امریکا مطرح می&zwnj;شود حتی یک نماینده پیدا نمی&zwnj;شود که جرات کند از ایران دفاع کند. چرا این اتفاق می&zwnj;افتد؟ به این دلیل است که ما ارتباطات&zwnj;مان را به صفر رسانده&zwnj;ایم. ما در این شرایط خاص ژئوپولیتیک جهانی باید با گشایش&zwnj;هایی که بعد از احیای برجام یا هر توافق جدید دیگری حاصل خواهد شد بتوانیم پای امریکایی&zwnj;ها را به جاهایی که به سیاست&zwnj;های اصولی ما صدمه نمی&zwnj;زند، مثلا در صنعت نفت یا فناوری هوانوردی، باز کنیم. البته این مساله زمانبر است و خیلی هم نمی&zwnj;توان امیدوار بود که بتوان به سرعت به آن رسید.<br /><br /><b>&nbsp;* چنین دیدگاهی چه تاثیری بر مذاکرات احیای برجام می&zwnj;گذارد؟</b><br /><br />یکی از مسائلی که طرف ایرانی با برجام داشت، مساله تضمین&zwnj;هایی است که ایران از امریکا برای عدم تکرار خروج از برجام می&zwnj;خواهد. من بارها عرض کرده&zwnj;ام که این تضمین&zwnj;ها قابل به دست آوردن نیست و نمی&zwnj;توان به این دلیل که این تضمین&zwnj;ها وجود ندارد به توافق نرسیم. آنچه تضمین به هم نخوردن برجام است، این است که سطح مناسبات و روابط&zwnj;مان را با امریکایی&zwnj;ها به شکل منطقی&zwnj;تری دربیاوریم تا اقداماتی مانند اقدام ترامپ امکان وقوع کمتری داشته &zwnj;باشند. اگر چشم&zwnj;انداز آینده روابط یک چشم&zwnj;انداز مثبتی باشد، آنگاه در عمل پدیده&zwnj;ای مانند ترامپ نمی&zwnj;آید نخستین ضربه&zwnj;اش را به ایران بزند. متاسفانه ما در جامعه امریکا به هدف یا سیبلی تبدیل شده&zwnj;ایم که هر کس بخواهد شعارهای ناسیونالیستی افراطی از نوع شعارهای ترامپی بدهد اولین کاری که می&zwnj;کند یک ضربه به کوبا می&zwnj;زند و یک ضربه به ایران می&zwnj;زند. ما باید تلاش کنیم از این وضعیت خارج شویم. باید در داخل جامعه امریکا طرفدارانی داشته &zwnj;باشیم، لابی داشته &zwnj;باشیم، کسانی باشند که منافع&zwnj;شان در استمرار رابطه با ایران شکل بگیرد و اینها اجازه ندهند که دولت امریکا به سمت زدن یک ضربه دیگر به ایران پیش برود.<br /></span></p><p>&nbsp;</p><p><span style="font-size: 12px">منبع: <span id="resourcename">اعتماد</span></span></p>