حالا که چند روز از ماجرای ناخوشایند آن «نماینده مجلس در خط ویژه» می گذرد، قطعا بهتر می توان به کلیت موضوع نگریست و آن را نه تنها از زاویه «ما وقع» بلکه از منظر تبعات، تحلیل ها و هشدارهای پیرامونش بررسی کرد.
طبیعی است که به بهانه چنین نوشته ها و نگاشته هایی که رفتار مسئولان را در بوته نقد قرار می دهد، بی مقدمه به فرازهای بلند کلام امام امیرالمومنین علی(ع) در «عهدنامه مالک اشتر» اشاره و مصادیق بررسی شود، اما وقتی با خود می اندیشیم این پرسش به ذهنمان خطور می کند که مگر مسئولان ما تاکنون این عهدنامه را ندیده و از آن نشنیده اند که به یقین می دانیم روایت عهدنامه مالک اشتر برای این آقایان، زیره به کرمان بردن است. نهایت این است که مثلا این سه فراز عهدنامه را با چنین مسئولانی در میان بگذاریم که:
*« در اموری که همه در آن مساوی اند خود را بر دیگران مقدم ندار»
*«نگو که مرا بر شما برتر ساخته اند و باید فرمان من اطاعت شود»
*« مهربانی به مردم و دوست داشتن آن ها و لطف در حق ایشان را شعار قلب خود ساز و نسبت به آن ها خشونت نورز...»
حالا این پرسش مطرح می شود که مگر قرار است برای مسئولان پس از گذشت بیش از 4 دهه از انقلاب اسلامی، از ابتدائیات رفتاری در «عهدنامه مالک اشتر» سخن گفت؟ اصلا بیایید این عهدنامه را به عنوان مرامنامه فکری و عملی حاکمان در نظام اسلامی نادیده انگاریم، آیا عقل، عرف و انصاف را هم می توانیم نادیده بپنداریم که یک مسئول یا یک «قانون گذار» بدون توجه به آن به خود اجازه دهد خویش را در «خط ویژه و مقابل قانون» قرار دهد؟
از این چند پرسش که گذر کنیم، اکنون مجال مناسبی است که ماجرای آن «نماینده مجلس در خط ویژه» را از زاویه تبعات، تحلیل ها و هشدارها در طرح دو نکته بررسی کنیم:
1- به جای جلب محبوبیت و مقبولیت، کینه آفرینی شد
جامعه در سال های اخیر به واسطه فضای مجازی و رسانه های جدید، دایره نظارت خود بر رفتار و عملکرد مسئولان را گسترش داده و در برخی موارد، رویدادها را حتی شفاف تر از آن ها نظاره و رصد می کند. از سوی دیگر نوعی از مدیریت ناکارآمد به ویژه در بخش های اقتصادی که مشکلات فراگیر و نارسایی های معیشتی و اقتصادی برای مردم پدید آورده، بعضا باعث عصبانیت و ناخشنودی بخشی از مردم از مسئولان و سیستم ها شده است. طبیعی است در چنین شرایطی نمی توان انتظار داشت، مردم نسبت به برخی از متولیان که وعده هایشان اغلب به سرانجامی نرسیده است، روی خوش نشان دهند. برای نمونه در صحنه «نماینده مجلس و خط ویژه» قطعا بسیاری از آن مردم که به این نماینده مجلس فحاشی و به خودرو اش لگد پرتاب کردند، چه بسا نه او را به نام می شناسند و نه از عملکردش آگاه اند، شاید این نماینده در شمار خدوم ترین مسئولان و نمایندگان باشد اما می بینیم که آن چند نفر مردم رفتاری کاملا تهاجمی نسبت به این فرد و عمل قانون شکنانه اش دارند. در واقع این مسئول، با   رفتار ناپسند خود (حتی با فرض برخورد نامناسب مامور ناجا) دقیقا خود را در نقطه و موقعیت (خود ویژه پنداری) قرار می دهد که مردم به هیچ عنوان تحمل اش را ندارند. امروز مردم انتظار دارند، اگر مسئولان به هر دلیلی نمی توانند از دردهایشان بکاهند دیگر بر دردهایشان نیفزایند. رهبر انقلاب در همین باره به نکته ظریفی اشاره کرده اند:
 «چون وا نمی کنی گرهی خود گره مباش
ابرو گشاده باش چو دستت گشاده نیست...‌
 گاهی یک مسئولی نمی تواند توقعی را که از او هست، انجام دهد. یک دستگاهی اعتباراتش کم است، امکاناتش کم است؛ مانعی ندارد؛ اگر چنان چه به قدر توان اما با روی خوش، با ابروی گشاده، با آغوش باز و صمیمانه با مردم برخورد شود، مردم خشنود می شوند، راضی می شوند.» (بیانات در دیدار مسئولان اجرایی استان قم‌ 5/8/89)
 قطعا اتخاذ چنین رویکرد و رفتاری است که با مدد آن تا حدودی می توان جلب محبوبیت و مقبولیت نمود و از «کینه آفرینی» جلوگیری کرد و دقیقا همان مواجهه و رفتاری که در این اتفاق برای آن چندان تلاشی نشد.
2- تبعات مواجهه غلط یک مسئول با اشتباه خود چیست؟
باید به تاسف از این واقعیت یاد کرد که نمونه های مواجهه غلط مسئولان با خطاهای خود فراوان است؛ بارها دیده ایم آن ها دیرهنگام یا با انواع و اقسام توجیه تراشی برای اشتباه خود با این تصور که پیروز میدان اند از واقعیت فرار می کنند در حالی که مردم قاضیان قدری برای تشخیص رفتار و گفتار صادقانه اند. به نظر می رسد در این چالش، مردم و رسانه ها (حتی رسانه های همسو با نماینده) با نوعی رفتار متناقض و دیرهنگام مواجه شدند و از نحوه و فرایند عذرخواهی آقای نماینده راضی نشدند. در واقع اتخاذ روشی غلط با این رویداد که می توانست با حواشی و حرف و حدیث کمتری خاتمه یابد نه تنها این گونه نشد که خود نیز بر کاستن از «سرمایه اجتماعی» و «اعتمادزایی» دامن زد.  

منبع: خراسان